Als leerkracht streef je naar een klas waarin leerlingen zich veilig, gehoord en betrokken voelen. Je wil dat ze zich ontwikkelen, niet alleen op schools vlak, maar ook sociaal en emotioneel. Hoe kun je dat bereiken? Het antwoord kan liggen in het toepassen van proactieve cirkels. Deze eenvoudige, maar krachtige methodiek biedt je de kans om een klasklimaat van openheid, respect en samenwerking te creëren.
Wat is een proactieve cirkel?
Een proactieve cirkel is een gestructureerde methodiek waarin leerlingen in een kring samenkomen om gedachten, gevoelens en ervaringen te delen. Dit kan gaan over uiteenlopende onderwerpen zoals: sociale thema’s, conflicten of zelfs klasregels. Het doel is om verbinding te creëren, communicatie te bevorderen en problemen/conflicten voor te zijn.
Proactieve cirkels kunnen dus een preventief antwoord zijn op toenemend probleemgedrag.
Waarom?
In een klas waar leerlingen elkaar echt kennen en begrijpen ontstaat een veilige sfeer. Proactieve cirkels bieden de ruimte om onderlinge banden te verdiepen, wat leidt tot meer vertrouwen en empathie.
Door regelmatig te praten in een cirkel leren leerlingen hun gevoelens en behoeften uit te drukken. Hierdoor worden spanningen bespreekbaar voordat ze escaleren. Dit kan conflicten voorkomen.
In een cirkel is iedereen gelijk: elke leerling krijgt de kans om zijn of haar stem te laten horen. Dit versterkt het gevoel van erbij horen en vermindert het risico dat bepaalde leerlingen zich buitengesloten voelen.
Iedereen komt aan het woord en iedereens inbreng is even waardevol.
Proactieve cirkels geven leerlingen de ruimte om hun emoties te uiten en te leren hoe ze die van anderen kunnen begrijpen.
Wanneer leerlingen zich gehoord voelen, groeit hun betrokkenheid en motivatie. Een proactieve cirkel versterkt ook de wederzijdse verantwoordelijkheid, wat bijdraagt aan een rustige en georganiseerde klas.
Hoe implementeer je een proactieve cirkel?
Begin met een duidelijk doel
Bepaal waarom je de cirkel houdt. Wil je een groepsband versterken? Een probleem bespreken? Of gewoon de week op een positieve manier beginnen? Dit doel bepaalt de toon van de cirkel.
Let op: beperk het geven van proactieve cirkels niet enkel tot het oplossen van conflicten. Dit kan je enkel doen als de klasgroep de methodiek al goed onder de knie heeft en deze op vaste tijdstippen geïmplementeerd is in jouw klasgroep.
Creëer een veilige omgeving
Maak duidelijke afspraken over respect en luisteren. Gebruik een praatstok of een ander object dat aangeeft wie aan het woord is, zodat iedereen de ruimte krijgt om te spreken zonder onderbroken te worden.
Kies een stimulerende vraag of activiteit
Start met een eenvoudige en positieve vraag, zoals: “Wat is iets waar je trots op bent deze week?” Naarmate de groep vertrouwder raakt met de cirkel, kun je diepgaandere vragen stellen of actuele onderwerpen bespreken.
Voer het regelmatig uit
Maak van de proactieve cirkel een vast onderdeel van je week. Dit helpt bij het opbouwen van een routine en zorgt ervoor dat leerlingen het als een waardevol moment ervaren.
Visualisatie van de afspraken
Wil je graag de visualisatie van de afspraken? Klik dan hier: Visualisatie Proactieve Cirkel
Meer weten?
De leerondersteuners binnen de school kunnen de school op weg helpen met het introduceren van proactieve cirkels.
