Verbindende communicatie

Verbindende communicatie, ook wel geweldloze communicatie genoemd, is een krachtige methode om op een respectvolle en empathische manier met je kinderen, leerlingen, collega’s en ouders te communiceren. Deze benadering, ontwikkeld door Marshall Rosenberg, kan helpen om conflicten te verminderen en een positieve leeromgeving te creëren. Hier bespreken we de vier stappen van verbindende communicatie en hoe je ze als leerkracht/ouder kunt toepassen in je dagelijks werk.

De 4 stappen

Stap 1: waarneming

De eerste stap in verbindende communicatie is waarnemen. Dit betekent dat je beschrijft wat je ziet of hoort zonder er een oordeel over te vellen. Het is belangrijk om objectief te blijven en geen interpretaties of evaluaties te geven.

Voorbeeld: In plaats van te zeggen “Je bent altijd zo druk,” kun je zeggen: “Wanneer ik zie dat je door de klas loopt tijdens de les…”

Door op deze manier te communiceren, voorkom je dat de leerling zich aangevallen voelt en creëer je een basis voor een constructieve dialoog.

Stap 2: Gevoel

De tweede stap is het uitdrukken van je gevoelens. Geef je emoties weer zonder de ander de schuld te geven. Dit helpt om jezelf kwetsbaar en authentiek op te stellen, wat vaak leidt tot meer begrip en empathie van de ander.

Voorbeeld: “…voel ik me bezorgd…”

Door je gevoelens te delen, maak je duidelijk wat de situatie met jou doet, zonder de ander verantwoordelijk te houden voor jouw emoties.

Stap 3: Behoeften

De derde stap is het identificeren van je behoeften. Verbind je gevoelens met de onderliggende behoeften die niet vervuld zijn. Dit helpt om de echte oorzaak van je gevoelens te begrijpen en duidelijk te communiceren.

Voorbeeld: “…omdat ik behoefte heb aan een rustige leeromgeving voor iedereen…”

Het uiten van je behoeften maakt je communicatie specifieker en helpt de ander te begrijpen wat er nodig is om de situatie te verbeteren.

Stap 4: Wat zou je willen

De vierde en laatste stap is het doen van een concreet, haalbaar en positief verzoek. Dit betekent dat je duidelijk maakt wat je graag zou willen dat de leerling doet.

Voorbeeld: “…zou je alsjeblieft op je stoel willen blijven zitten en stil zijn tijdens de uitleg?”

Door een concreet verzoek te doen, geef je de leerling een duidelijke richting over wat er van hen wordt verwacht, wat vaak leidt tot een betere samenwerking en een positievere klasomgeving.

Tips voor leerkrachten

Wees geduldig
Verbindende communicatie vraagt oefening. Geef jezelf en je leerlingen de tijd om aan deze manier van communiceren te wennen.
Reflecteer regelmatig
Neem de tijd om te reflecteren op hoe verbindende communicatie je helpt in je rol als leerkracht en zoek naar manieren om het verder te integreren in je dagelijkse praktijk.
Modelleer gedrag
Laat zien hoe verbindende communicatie werkt door het zelf te gebruiken in je interacties met collega's en ouders.
Creëer een ondersteunende omgeving
Moedig leerlingen aan om deze communicatievorm te gebruiken onderling en bied ondersteuning waar nodig.
Vorige slide
Volgende slide

Tips voor aan te leren

Leerlingen met behoeften hebben het vaak moeilijk om zich uit te drukken.

Hierbij is het handig om enkele tips bij de hand te hebben:

  • Visualiseer de stappen: Dit kan je doen door bijvoorbeeld een emotiewiel omhoog te hangen, voorbeelden van behoeften en vragen.
  • Oefen het objectief beschrijven: doe enkele oefeningen door een filmpje te laten zien en ze laten beschrijven wat ze zien. Begin steeds met ik zie of ik hoor. Ook dit kan je visualiseren.
  • Help hen om dit in het begin samen te doen.
  • Maak een kaart waarin ze de gemaakte stappen kunnen visualiseren zodat ze dit enkel nog moeten voorlezen.


Hiernaast vind je een eenvoudig stappenplan om te gebruiken.

Klik op de prent om het groter te kunnen bekijken.

Door verbindende communicatie toe te passen, kun je een empathische en respectvolle leeromgeving creëren, waar iedereen zich gehoord en begrepen voelt. Dit kan leiden tot betere relaties, minder conflicten en een positievere schoolervaring voor zowel leerkrachten als leerlingen.